Yatırım yapmaya karar verildiğinde öğrenilmesi gereken ilk konulardan biri de portföy çeşitlendirmektir. Çünkü yatırımcılar, riskin dağıtıldığı durumlarda, bazı ürünlerde zarara uğranmasına rağmen bazı ürünlerden kazanç elde edebilirler.
İşte yatırımcıların bu portföy çeşitlendirme yollarını aradıkları ve başvurdukları yöntemler arasında devreye ETP (Exchange Traded Products -Borsada İşlem Gören Ürünler) ve ETF (Exchange Traded Funds- Borsada İşlem Gören Fonlar) girer. Bu yatırım türleri, dalgalı fiyatlara sahip olduğundan ve halka açık olarak işlem gördüğünden, hisse senedi gibi çalışan borsalarda bulunan menkul kıymetlerdir. Yani bunlar, herhangi bir kaygı duymanıza ya da bir dayanak varlığa sahip olmanıza gerek kalmadan piyasada yatırım yapmanıza olanak sağlar.
ETP Nedir? Neden Kullanılır?
Hisse senetlerinden farklı olan ETP’ler, genellikle, para birimi, faiz oranı, emtia veya hisse fiyatı endeksi gibi belirli bir finansal aracı izlemek için kullanılırlar. ETP’ler, fiyatlarını takip ettikleri varlıklar tarafından her zaman %100 desteklenmektedir. Bu yatırım türü, genellikle bir yatırım portföyünü çeşitlendirmenin güvenli ve uygun maliyetli yolları olarak kabul edilir ve tipik olarak pasif yatırımlar olarak sınıflandırılır.
Pasif yatırım olarak sınıflandırılma nedeni ise endeks fonlarına ve aktif yatırım fonlarına göre daha düşük ücret alma eğiliminde olmalarıdır.
ETP’lerin genellikle yatırım yapması daha kolay olduğu için diğer yatırım araçlarına göre daha fazla esnekliğe sahiptir. ETP’ler, tek bir işlemle alternatif bir varlık sınıfına veya tüm bir endekse erişim sağladıkları için yatırımcılara farklı seçenekler sunabilir.
Bu ürünleri kolayca alınıp satılabildiği için yatırımcılar, gün boyu fiyatı güncellenen bu ürünleri, borsanın açık olduğu her an kullanabilir.
Kripto Para Sektöründe ETP
Kripto paraların son bir kaç yıldır oldukça popüler hale gelmesi, bu sektöre olan yatırımların da aynı oranda artmasına neden oldu. Ancak kripto paralar doğası gereği normal yatırım araçlarına göre daha volatil şekilde işlem görmektedir.
Kripto para yatırımcıları da yaptıkları yatırımların ardından, bu alandaki fiyat oynaklığından olumsuz yönde etkilenmemek için daha düşük bir risk profilinde işlem yapmak istiyorlar. Bu nedenle, kripto para destekli bir ETP ve ETF’ler oldukça ilgi ile karşılanıyor. Hatta bunları ilk listeleyen ana akım borsalarına olan yoğun ilgi de bunun bir göstergesi olarak görülüyor.
ETP Türleri Nelerdir?
Borsada işlem gören ürün türlerini anlatmadan önce, bir konuyu açıklığa kavuşturmak gerekiyor. ETP’ler, ETF’leri de kapsayan bir üst küme olarak geçmektedir. Yani tüm ETF’ler birer ETP’dir ancak tüm ETP’ler ise birer ETF değildir.
ETF’ler, borsada işlem gören fonlar olarak adlandırılırken, ETP’ler ise borsada işlem gören tüm ürünler olarak tanımlanmaktadır. Bu bilgilerden yola çıkarak borsada işlem gören ürünleri yani ETP’leri kendi içinde üç kategoride (ETF, ETN ve ETC) incelenebilir.
1. Borsa Yatırım Fonları (ETF’ler)
ETF; hisse senetleri, tahviller, emtialar, para birimleri gibi menkul kıymetlerden oluşan ve geleneksel borsalarda işlem görmek üzere listelenen bir yatırım fonu biçimidir.
ETF’ler bir dayanak varlığın fiyat hareketlerini izler. Hizmet tokenları, yalnızca kripto para birimleri olmalarına rağmen, ETF’nin parçası olabilir.
Basit bir anlatımla ETF, Bitcoin gibi temel varlığının değerini izleyen halka açık bir yatırım aracıdır. Yatırımcıların, kripto para birimlerine sahip olmak veya onları yönetmek zorunda kalmadan paralarını Bitcoin ya da diğer kripto para birimlerine yatırmalarına yardımcı olur.
ETF Hakkında Daha Detaylı Bilgi İçin: ETF Nedir? Kripto Para ETF’lerinin Özellikleri Nelerdir?
Bir kripto para ETF’si, bir veya daha fazla kripto para biriminin değerindeki değişimleri izleyen ve takip eden türde bir ETF’dir. Kripto para ETF’leri temelde geleneksel bir ETF gibi çalışır ve borsalarda normal bir hisse gibi işlem görür.
2. Borsada İşlem Gören Senetler (ETN)
ETN’ye yatırım yapan kullanıcılar, takip ettikleri endeksten elde ettikleri getiriyi, belirlenen bir vade tarihinde alırlar. Bu yatırımcılardan da herhangi bir ücret veya herhangi bir komisyon alınmamaktadır.
Temelde ETF’ler ve ETN’ler, büyük borsalarda ticaret yapmak için kullanılabilmesi açısından benzerlik göstermektedir.
Ancak ETN’lerin, teminatsız borç senetlerinin tahsilatı olarak işlev görme özelliği onu ETF’lerden ayırmaktadır.
3. Borsada İşlem Gören Emtialar (ETC)
ETC’ler borsada işlem gören emtialar olarak tanımlanmaktadır. Bu emtialar faiz ödemeleri ile birlikte gelmez ve genellikle yatırımcılara, para birimlerine önemli ölçüde yatırım yapma imkanı sağlar.
ETP’lerin Yoğun Kullanıldığı Bölgeler
Üst düzey bir endüstri analisti tarafından yapılan bir açıklamada, ETP’lerin yoğun olarak kullanıldığı bölgelerin Avrupa’ya doğru yöneldiği belirtiliyor. Çünkü, Avrupa’daki kripto para borsasında işlem gören ürünler (ETP) pazarının Kuzey Amerika ve Latin Amerika ile karşılaştırıldığında daha rekabetçi hale geldiği belirtiliyor.
Dev Şirketler ETP Listeliyor
ETP’lerin yoğun olarak kullanılmaya başlaması ile birlikte dev şirketler de ETP listelemelerini artırmaya başladı.
İsviçreli varlık yöneticisi Valor Inc. , İsveç, Finlandiya, Danimarka ve Norveç’te faaliyet gösteren Nordic Growth Market’te iki yeni ETP’yi listelemesi gerçekleştirdi. Şirket yaptığı açıklama ile Valor Terra ve Valor Avalanche ETP’lerini listelediğini duyurdu.
Yine bir başka devlerden olan Goldman Sachs, ICAP, JPMorgan ve UBS gibi bankalar, müşteri talepleri ile bağlantılı olarak ETP satın alıyor. Yani bu alan olan ilgi ile bağlantılı olarak listelenen ETP türleri de artıyor.
Bir başka örnekte ise varlık yöneticisi Fidelity International, kısa süre önce Frankfurt’taki Deutsche Börse ve Zürih’teki SIX Swiss Exchange’de Fidelity Physical Bitcoin ETP’si listelediğini duyurdu.
Özellikle kripto para alanındaki ETP’ler sayısındaki artış dikkatlerden kaçmıyor. Elde edilen verilere göre şu anda Avrupa’da 7 milyar dolarlık varlığa veya küresel kripto para ETP endüstrisinin %57’sine sahip 73 adet kripto para ETP’i bulunuyor.
Bu ETP’lerin bölgelere göre dağılımı incelendiğinde şu ana kadar Kanada’da 17 kripto para borsa yatırım fonu (ETF) veya ETP mevcut olduğu biliniyor. Bunun yanında ABD’de üç ETF ve Latin Amerika’da yatırımcılara sunulan yedi ürün bulunuyor.
Konu ile ilgili olarak açıklama yapan bir yetkili artan kripto para ETP listelemeleri ile ilgili şu ifadelere yer veriyor:
“Daha fazla yatırımcı kripto paralara yatırım yaptığından, Avrupa’da kripto para ETP’leri başlatan şirketlerin sayısında bir artış görüyoruz.”
Bu bilgiler ışığında 2022 yılı Ocak ayının sonunda küresel olarak listelenen 100 kripto para ETF’e veya ETP’e 12.4 milyar dolarlık varlık yatırıldığı belirtiliyor. Bu ürünleri en büyük ETP sağlayıcıları arasında ise XBT Provider, 3,1 milyar dolar ve %25 pazar payı lider konumda yer alıyor. Bunun yanında 21Shares, 1,7 milyar dolar ve %14 pay ile ikinci sırada yer alıyor.
Sizce kripto para ETP’leri yatırımcılar için iyi bir seçenek mi?
Daha fazla Nedir kategorisindeki içeriklerimiz için: Nedir?
Daha fazla Bitcoin haberleri için: Bitcoin Haberleri