0x, kullanıcıların geleneksel kripto para borsaları gibi merkezi aracılara gerek kalmadan, Ethereum blok zinciri üzerinde ERC20 tokenlarını ve diğer varlıkları kolayca takas etmelerini sağlayan bir altyapı protokolüdür.
Bunu yan zincirler olarak bilinen bir yöntemle yapmaktadır. 2016 yılında, Will Warren ve Amir Bandeali tarafından kurulan platform, Fintech Blockchain Group, Pantera, Polychain Capital, Jen Advisors ve Blockchain Capital tarafından finanse edilmektedir.
Ox’in temel özelliklerini şu şekilde sıralayabiliriz:
- 0x açık bir protokoldür, böylece herkes kodunu inceleyebilir.
- İşlemi doğrulamak için üçüncü bir tarafa ihtiyaç duymadan tokenların değiştirilmesine izin verir.
- Akıllı sözleşmeler kullanarak üçüncü bir tarafa ihtiyaç duymadan farklı işlevleri yerine getirebilir.
0x Çıkış Amacı
Bilindiği üzere Ethereum platformunda oluşturulmuş çok sayıda token bulunmaktadır. Bunların çoğu da ERC-20 standardına uygundur. Hatta piyasa değerine göre en iyi 100 tokenın %90′ı Ethereum blok zinciri üzerine kuruludur.
0x, temel hedefleri arasında, tokenların pazarını açmayı kendisine amaç edindiğini belirtiyor. Onların birbirleriyle kolayca değiştirilmelerini sağlayarak, her bir token setindeki değer, daha büyük bir likidite havuzu oluşturmak için birleştirilebilir olmasını sağlıyor. Bu işlemleri ise merkezi olmayan bir şekilde yapıyor.
0x Çalışma Sistemi
Diğer birçok merkezi olmayan değişim protokolünün aksine, 0x hem değiştirilebilir (ERC20) hem de değiştirilemez (ERC-723) tokenlarını destekler.
Bu, çok çeşitli varlıkların merkezsiz ticareti için kullanılabileceği ve sahiplerine farklı uygulama aracılığıyla Ethereum varlıklarının büyük çoğunluğunu satın alma, satma ve takas etme yolu sunabileceği anlamına gelir.
Platformda emirler zincir dışı yayınlanmaktadır. Bu, şifreli olarak imzalandıkları ancak blok zincirine yüklenmedikleri anlamına gelmektedir.
Ardından, siparişleri eşleştiren bir aktarıcı sistemi kullanılır. Birisi ticareti kabul etmek istediğinde, kendi imzasıyla imzalar ve tüm işlemi Ethereum blok zincirine yükler. Bu noktada ticaret yapılır ve tokenlar iki taraf arasında transfer edilir.
Protokol, ZRX olarak bilinen bir ERC20 yardımcı program tokenı tarafından desteklenmektedir. Birçok dijital varlık gibi, ZRX tokenının da asla aşılmayacak sabit bir maksimum arzı vardır. Bu 1 milyar ZRX olarak ayarlanmıştır.
İşte yukarıda belirtilen işlemler için, aktarıcılara, gerçekleştirdikleri her işlem için 0x’in yerel tokenı olan ZRX ile ödeme yapılır.
ZRX Fiyatı
Tradingview üzerinden elde edilen verilere göre ZRX yazım itibarıyla 0.85 dolar civarında fiyatlanmaktadır. Yaklaşık 737 milyon dolar piyasa değerine sahip olan ve market sıralamasında 107. sırada bulunan ZRX, son 24 saat içerisinde 60 milyon dolarlık işlem hacmine sahiptir.
0x (ZRX) Nereden Alınabilir?
ZRX şu anda birçok kripto para borsasında işlem yapmak için kullanılabilir, ancak en popüler olanları arasında; Coinbase, Binance ve BitMax gibi borsalar yer almaktadır.
Halihazırda Bitcoin, Tether ve Ethereum dahil olmak üzere birçok kripto para biriminin yanı sıra ABD doları, Euro ve Güney Kore wonu gibi çeşitli fiat para birimleri ile de alınıp satılabilir.
0x İle Neler Yapılabilir?
0x bir değişim oluşturmuş olsa da, üzerine inşa edildiği teknoloji, bir dizi başka özelliğin de ağı kullanmasına izin verir. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:
- Merkezi olmayan yönetim: 0x, sahipliği temsil edecek tokenler oluşturmak için kullanılabilir, bu da kuruluşların sorunsuz ve özerk bir şekilde çalışabileceği anlamına gelir.
- Tahmin piyasaları: Gerçek dünya olaylarının sonuçlarındaki finansal payları temsil eden tokenlar üretir.
- Merkezi olmayan krediler: Yatırımcıların kredi alıp yeniden satabilecekleri likit piyasalar yaratmak.
- Fon yönetimi: 0x, insanların güvenilmez bir sistemde para alışverişinde bulunmalarına yardımcı olmak için akıllı sözleşmeler kullandığından, önceden kararlaştırılan varlıklara yatırım yapmak için güvenlik kısıtlamalarını zorlamak için de kullanılabilir.
0x, Avantajları – Dezavantajları
0x’in bilinen birçok potansiyel faydası bulunmaktadır. Bunlar arasında ise en temel olanları; ölçeklenebilirlik, merkezsiz olması ve açık kaynak koda sahip olması. Bu özellikleri ayrıntılı açıklayacak olursak:
Ölçeklenebilirlik: Gereksiz verileri Ethereum blok zincirinden uzak tutarak, ağı yavaşlatmadan daha fazla işlemin gerçekleşmesini sağlar.
Merkeziyetsiz Olması: Çoğu ticaret biçiminden farklı olarak, 0x, güvenilir bir üçüncü taraf olmadan ticareti kolaylaştırmayı başarır.
Açık kaynak kod kullanması: Kodları açık kaynaklıdır, yani herkes tarafından kontrol edilebilir.
Platformun belirtilen bu avantajlarının yanında bazı riskler taşıyan dezavantajları da bulunmaktadır.
Bunlara örnek olarak kod tabanlı olması gösterilebilir. Burada sorumluluk alabilecek bir üçüncü tarafa güvenmek yerine, fonları güvende tutmak için çoklu imza sözleşmeleri gibi araçlar kullanıldığından, kodda bir zayıflık varsa, DAO hack’i gibi saldırılar gerçekleşebilir.
İkinci dezavantajı ise likit olmaması, yani; merkezi olmayan borsalar genellikle düşük kullanıcı sayılarına sahiptir, bu da daha belirsiz tokenların alım satımının yapılamayacağı anlamına gelmektedir.
0x Geleceği
Son dönemlerde birçok şirket, kripto para birimleri için güvenli ticaret ortamları oluşturmak üzere merkezi olmayan borsalar oluşturmaya çalışıyor.
Şimdiye kadar hiçbir şirket, ana akım kripto para borsalarının önüne geçebilecek ve yaygın olarak kullanılan bir ürün ortaya koyamadı. Eğer 0x değerini kanıtlayabilirse, geniş bir likidite kaynağı sağlayarak Ethereum ekosistemine değerli bir katkı sağlaması beklenebilir.
Daha fazla Nedir?, Kimdir? ve Nasıl? haberine ulaşmak için tıklayabilirsiniz.
Telegram kanalımıza katılmak isterseniz buraya tıklayabilirsiniz.