Bu röportajımızda, İstanbul Ayvansaray Üniversitesi Rektörü Ekonomist Prof. Dr. Emre Alkin ile kripto paraları ve El Salvador Başkanı Nayib Bukele’nin Türkiye ziyaretini konuştuk.
Alkin; bir yandan Türkiye’nin kripto paraları benimsemesi konusunda ısrarcı olurken, bir yandan Elon Musk gibi sansasyonel kişiliklerin olduğu bu ekosisteme yatırım yapmıyor. Tüm bunların nedenlerini sorduğumuz röportajımız sizlerle!
Merhaba Emre Bey, Dünyanın en güçlü ekonomileri enflasyon ile mücadele ediyor. Bu durumun temel sebebi ne olabilir?
Merhaba! Öncelikle genel anlamda tedarik zinciri koptu. Maliyetler oldukça yüksek! Merkez Bankaları hesapsızca para saçıyor. Bu büyük bir sorun oldu. Hem enerji hem de gıda fiyatları yükseldi…
Türkiye’yi diğer ülkelerle kıyasladığımızda ekonomik bağlamda nasıl bir pozisyonda?
Kendi elimizle yarattığımız yanlışlıklar olmasaydı aslında çok fazla kaynağımız var… Bürokratik reflekste dengesizlikler oluştu. Bazı büyük iş insanları ticaretlerini daha kolay yapmak maksadıyla yükü vatandaşın sırtına bindirdi.
Biliyorsunuz en son kripto para ekosisteminden birkaç temsilci, mecliste ‘’olası kripto para yasa tasarısı’’ üzerine görüşmeye gitti. Bu konu hakkındaki fikirlerinizi alabilir miyiz?
Tabii ki güzel bir adım ama bence sektör tam anlamıyla organize olamadı. Bazı şeyler iş insanı kafasıyla yapılınca açıkçası kafamda soru işaretleri oluşuyor.
El Salvador Devlet Başkanı Türkiye’yi ziyarete geldi. Sizce Türkiye bu ziyaretten dolayı kripto paralara karşı nasıl bir tavır alır?
El Salvador bana göre kendi ekonomik koşullarına göre doğru adımlar attı. Fakat biz şunu kabul edemiyoruz. Türkiye Cumhuriyeti kapitalizme karşı diyoruz ancak kapitalist sistemi destekliyoruz.
Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye’yi kurduğunda ülkeyi yeni bir paraya geçirdi. Dolasıyla bugün kullanılan para birimi dışında başka bir değere pekâlâ geçirilebilir ve şu an dünya sistemi buna uygun ve kripto paralara yoğunlaşabiliriz. Umarım bu görüşme olumlu sonuçlara yol açar. Sıfırları silmekle maalesef ekonomi düzelmiyor.
Bir ekonomist olarak kripto paralara bakış açınız nedir?
Şöyle söyleyeyim… Mars’a 2030 yılından itibaren bir koloni göndereceğiz. Peki orada sizce insanlar ABD doları veya Türk lirası mı kullanacak? Tabii ki de hayır! Farklı alışveriş değerlerine sahip sistemler orada da var olacak. Ancak bunlar ‘’merkeziyetsiz’’ bir sistem ile yaşayacak. Merkeziyetsiz sistemi ise blockchain teknolojisi karşılıyor.
Kısacası gelişen teknoloji ile beraber tüm ülkelerin bu konuda dikkatli olacağını, ona göre adım atacaklarını düşünüyorum.
Peki genel bir soru soracak olursam, kripto paralar sizce bir ülkenin para birimine gerçekten zarar veriyor mu? Bazı ülkeler yasakçı bir tutum sergilerken bazıları tam tersi bir politika izliyor.
Bu gerçekten çok cahilce bir söylem! Her şeyden önce Merkez Bankaları karşılıksız bir şekilde para basmada zirve yaptı. Asıl hükümetlerin bu tarz politikaları ülkelerinin parasına zarar veriyor…
Mesela, ülkemizde enflasyonu düşürmeden faiz indiriliyor. İşte en baştan kurguya yanlış başladık. Biraz sakin olmamız lazımdı. Faiz düşürmekle büyümenin bir garantisi olamaz. Bizim acilen dış ticaret ve vergi rejiminde değişiklik yapmamız lazım çünkü bunlar yapılmaz ise kendi paramıza zarar veriyoruz.
Son yazdığınız yazıda Amerikan ekonomisi ile alakalı biraz karamsar bir tutumunuz var. Nedeni nedir?
Çünkü ABD Merkez Bankası Başkanı ve Hazine Bakanı, ‘’enflasyon geçici’’ dediler. Kamuoyunu bu şekilde oyaladılar. Sonrasında bazı şeyler açığa çıkınca sözlerini geri aldılar. Sözlerini geri aldılar ama güven kaybettiler. Kısacası tılsım bozuldu!
Evet ABD’de bir düzelme var ama tam anlamıyla bir yansıma olmadı. Biden’ın politikalarını beğenmiyorum. Yani karamsar değil, temkinli iyimserim.
Emre Alkin’in son yazısını okumak için lütfen tıklayınız: Merkez Bankası bu sefer kendisinden bekleneni yaptı…
Sizce kripto paralar ülke ekonomisine entegre edilebilir mi? Böyle bir durum şirketler tarafından nasıl karşılanır?
Bence bütün büyük şirketler blok zinciri mekanizmasına eklenmiş durumda. Türkiye de dijital dünyaya hazır bir ülke. Akıllıca hamleler yapılırsa tüm Türkiye’ye yayılabilir.
Kripto paralar için sürekli “bankacılığı bitirecek” tarzında söylenen bir laf var. Bir ekonomist olarak böyle bir şey mümkün mü yoksa sadece bir hayal ürünü mü?
Hayal ürününü geçtim, gerçekten çok saçma bir söylem! Fon arz edenler- fon talep edenler oldukça finans kurumları işlemeye devam edecek ama merkez bankaları yok olabilir.
Kripto paralara yatırımınız var mı veya yapmayı düşünüyor musunuz?
Hayır yatırımım yok.
Kripto paralara karşı bu kadar olumlu yaklaşırken yatırım yapmamanız enteresan geldi…
Elon Musk gibi ahlakı düşük adamların cirit attığı bir ortamda yatırım yapmak istemiyorum. Örnek vereyim: Futbolu seviyorum ama futbol oynamıyorum. Olaya bu açıdan bakarsanız anlarsınız beni.
Bazı insanlar, enflasyondan korunmak için kripto paralara veya diğer yatırım araçlarına yöneliyor. Sizce bu doğru bir yaklaşım mı ve nelere dikkat edilmesi gerekiyor?
En önemli vereceğim tavsiye şu olabilir:
Yatırım yapmak isteyen yapsın ama o parayı bir arkadaşına borç vermiş gibi düşünsünler. Hani insan borç verince isteyemez ya işte gece rahat uyuyabilecekleri unutacakları bir parayı koyarak yatırım yapmalılar. Diğer türlü büyük risk!
Muhabbit ekibi olarak röportaj için teşekkür ederiz!
Asıl ben teşekkür ederim. Sevgiler…
Prof. Dr. Emre ALKİN Kimdir?
Akademisyen, Ekonomist & Yazar
Prof. Dr. Emre Alkin; 2 Temmuz 1969 yılında İstanbul’da doğmuştur. 1987 yılında İstanbul İktisat Fakültesini bitirdi. Akademik hayatını bırakmayıp devam eden Alkin, 2002 yılında ‘’profesör’’ unvanını aldı.
Türkiye’de birçok önemli kurumda çalışan Alkin, tanınmış çoğu gazetede ekonomi üzerine köşe yazarlığı yaptı.
Bugün İstanbul Ayvansaray Üniversitesi Rektörü olarak görev yapmaktadır. İki çocuk babası olan Alkin, duayen ekonomist Erdoğan Alkin’in oğludur.
Sizler için hazırladığımız özel içerikleri okumak için lütfen tıklayınız: Muhabbit Özel
Gelişmelerden ve son dakikalardan haberdar olmak, kripto para dünyasında aktif bir yer edinmek istiyorsanız Telegram kanalımıza bekliyoruz.