Stablecoinler; kripto para piyasalarındaki yüksek volatilite (oynaklık) sebebiyle açığa çıkmışlardır. Piyasayı takip eden herkes bilecektir ki, kripto para fiyatları çeşitli sebeplerle oldukça oynaktır. Kripto paraların değerleri, arz ve talep de dahil olmak üzere birçok etken vesilesi ile dalgalanma yaşar.
Bu makalemizde stablecoinlerin bir alt kümesi olan algoritmik stablecoinler ile ilgili bir bilgilendirme yazısı paylaşıyor olacağız. Bu şekilde topluluğumuz, dijital varlık tipleri hakkındaki bilgilerini tazelemiş ve genişletmiş olacaklar.
İlginizi çekebilir: Algoritmik Stablecoin Nedir? UST ve LUNA’da Tam Olarak Neler Oldu?
1. Algoritmik Stablecoin Nedir? Nasıl Çalışır? Teminatlı Stablecoinlerden Hangi Noktalarda Ayrışırlar?
Çoğu stablecoin, teminat modelleri ile 1:1 oranında belirli bir itibari para birimine bağlıdır. Dolaşımda olan stablecoinler, değerlerini koyabilmek için eş değer nakit veya diğer varlıklar ile desteklenmektedir. Örneğin Tether olarak bildiğimiz USDT; market değerine göre en büyük stablecoin olmakla beraber Amerikan doları veya tahvil ve bonolar gibi zincir-dışı varlıklarla teminat altında tutulur.
Bununla beraber stablecoin dolaşımları arttıkça, protokollerin her defasında sisteme teminat ekleyebilmesi gittikçe güçleşmektedir. Bu noktada bir diğer çözüm öne çıkar: Algoritmik stablecoinler.
Algoritmik stablecoinlerin fonksiyonu biraz daha farklıdır. Bu tipteki stablecoinlerde sistemi destekleyen bir teminat genellikle bulunmaz. Teminat yerine stablecoinin 1:1 oranlı değerini korumak için, kompleks algoritmalar kullanılır.
Altın fiyatına, dolar fiyatına veya bir başka itibari paraya bağlı kalabilmek için algoritmik stablecoin’lerin değeri, önceden belirlenmiş formüller ile çalışan algoritmalar ile korunur. Modelin arkasındaki ana mantık; arz ve talep dengeleri ile oynanarak arkasında destekleyici bir teminat olsa da olmasa da, ilgili stablecoinin değerini sabit tutmaktır.
İlginizi çekebilir: Tether CTO’su, Terra (LUNA) ve UST Hakkında Konuştu!
2. Neden Algoritmik Stablecoinlere İhtiyaç Duyulur? Piyasaya Nasıl Bir Değer Katarlar?
Algoritmik stablecoinler merkeziyetsiz finans (DeFi) için önemlidir. Sabit fiyatları; DeFi alanında ayakları yere basan blokların oluşmasını sağlar ve yatırımcılar onlar vesilesiyle kripto paralar ve dijital varlıklar arasında geçişler yapabilirler. Algoritmik stablecoinler DeFi alanında borç alma, borç verme, trade ve yield farming (getiri sağlayıcı bir yatırım aracı) maksatlarıyla kullanılabilir.
Algoritma-temelli stablecoinler, belirli teminatlarla desteklenmezler. Bundan dolayı algoritmik stablecoinler aynı zamanda non-collateralized (teminatsız) stablecoinler olarak da tanımlanır. Bu stablecoinler yeni bir teknolojidir ve fiyat sabitlenmesi için dolaşımdaki arz üzerinde değişikliği mümkün kılarlar. Algoritmik stablecoinlerin belki de en önemli özelliği; teminatlı stablecoinlere göre gelişmiş sermaye verimliliği sunmalarıdır.
Algoritmik stablecoinlerin arkasını sağlam tutan algoritma veya protokoller; “merkez bankası” mantığı ile çalışırlar. Deflasyonist bir trende girildiğinde arzı arttırır veya enflasyonist bir gidişatta arzı azaltırlar. Algoritmaların bu gücü, akıllı kontratlar üzerinde kodlanmış olmalarından kaynaklanır. Akıllı kontratlar üzerindeki bu algoritmalar, gerekli görüldüğü zamanlarda topluluk üyelerinin katılımı ile yönetişim yoluyla güncellenir ve değişikliğe uğratılır.
USDD gibi sabit değere sahip bir stablecoinin merkeziyetsiz protokolü ile; kripto paraların kullanım alanları genişletilebilirken; blok zinciri ekosistemi ve reel ekonomide verimlilik artırılabilir.
İlginizi çekebilir: Kripto Para Borsaları, LUNA ve UST Düşüşlerinde Kullanıcılarını Nasıl Korudu?
3. Algoritmik Stablecoinlerde Risk Bulunur mu?
Algoritmik stablecoinler; diğer stablecoinler gibi itibari para birimleri, kripto paralar veya diğer varlıklar ile desteklenmezler. Bunun yerine fiyat dengesini koruyabilmek için, akıllı kontratlar üzerinde özelleştirilmiş algoritmalar kullanarak dolaşımdaki arzı yönetirler.
Her şeyden önce algoritmik stablecoinler, teminatlı olmadıklarında devalüasyon ve spekülasyon risklerine açıktır. Bu riskler için en önemli çözüm, onları Amerikan doları veya eş değer rezervler ile arkalamak ve desteklemektir.
Amerika Birleşik Devletleri ilk kez dolar basmaya başladığında, arkasında destek olarak altın ve gümüş rezervleri de bulunduruyordu. 1964 yılına kadar bir ABD vatandaşı, altın veya gümüş sertifikası ile devlete başvurduğunda sertifika karşılığında gerçek altın veya gümüşe erişebiliyordu. Bu model 1964’ten sonra; “Teminat olarak hükümetimizin güven ve kredisi yeterlidir” sloganı ile ortadan kaldırıldı.
Bazı stablecoinler benzer modeller ile teminat olarak rezervlerinde dolar bulundurur. Ancak TerraUSD (UST) gibi algoritmik stablecoinler; bu yöntemi kullanmadılar. UST’nin fiyat dengesi yalnızca bir algoritma tarafından korunmaya ve arz ile oynanmaya uygundu. Bu yöntemin ise gerçek bir garanti sunamadığını hep birlikte gördük.
Diğer yandan bazı algoritmik stablecoinler, kısa dönemli fiyat dalgalanma ve risklerine karşı zorunlu para politikaları geliştirmiştir. USDD’nin nasıl çalıştığına bir bakalım:
Öncelikle USDD protokolü; kararlılığın göreceli olması sebebi ve daha fazla kullanıcı tarafından talep görülmesi amacıyla, USDD’nin hangi varlığa sabitleneceğine karar verir. İkinci olarak, USDD protokolü TRON ağı üzerinde çalışır. TRON; bir merkeziyetsiz ağdır ve burada token fiyatına dış piyasa karar verir. Bundan dolayı stablecoinin sorunsuz çalışabilmesi için istikrarlı bir fiyat besleme mekanizmasına gereksinim duyulur. Dahası, protokolün herhangi bir devalüasyona veya öngörülmeyen durumlara karşı destekleyici araçlarla donatılması gerekir.
TRON DAO Reserve; USDD’yi yönetir ve fiyat sabitliğini merkeziyetsiz şekilde rezervler ile korur. Şu anda TRON DAO’ya ait 10 milyar dolar değerinde bir rezerv bulunuyor ve bu tutar şimdilik sistemi sabit tutmak için yeterli. Gelecekte TRON DAO; daha fazla katılımcı ve likiditeyi çekebilmek, USDD fiyatını sabit tutabilmek için çalışmalarına devam edecek.
İlginizi çekebilir: Tron (TRX) Nedir?
Stablecoin 3.0 Nedir? Benzerlerinden Ne Farkı Var?
Merkeziyetsiz algoritmik stablecoin kavramı; ekosistem tarafından en çarpıcı ve en cesur model olarak görülüyor. TRON; USDD’yi yaratabilmek için tüm kaynaklarını kullandı ve bir merkeziyetsiz stablecoin geliştirdi.
USDD’nin arkasında önemli bir matematik ve algoritma bulunuyor. TRON’un hedefi; USDD’yi şimdiye kadar görülmüş en verimli stablecoin yapmak. Bu vizyona ise bir isim verilmiş: Stablecoin 3.0 Çağı.
Stablecoin Dönemleri
Omni-USDT 1.0 döneminde stablecoin’ler yalnızca, transferlerin 30 dakikadan fazla sürede gerçekleştiği ve ücretlerin 100’lerce doları bulduğu Bitcoin ağına dayanıyordu. Bitcoin ağındaki maksimum günlük transfer sayısı 200 bin ile sınırlandırıldığında; stablecoin’lerin toplam piyasa değeri 1 milyar dolara erişmişti. Teminatlar ise merkezi kurumlar tarafından tutuluyor ve yönetiliyordu.
TRON-USDT 2.0 döneminde; kripto para sektörünün başrol oyuncusu TRC20-USDT oldu. Transferler saniyeler içerisinde gerçekleşti ve işlem ücretleri minimumda tutuldu. Bu dönemde stablecoin kullanımı tamamen değişti ve kitleler tarafından benimsendi. Tüm bunlara rağmen teminatlar yine merkezi yapılar tarafından tutulmaya ve yönetilmeye devam etti.
Stablecoin 3.0 döneminin; TRON’a ait USDD öncülüğünde yaşanması bekleniyor. Yüksek hız, yüksek işlem hacimleri ve düşük işlem ücretlerin devamlılığı ile birlikte; USDD bir merkezi yapıya dayandırılmayacak. Teminat ve rezervler merkezi bir yapı tarafından tutulmayacak ve yönetilmeyecek. Bunun yerine tamamen merkeziyetsiz ve zincir-üstü modeller ile birlikte USDD fiyatı, 1:1 oranında TRX’e bağlı olarak sabit tutulacak.
Merkeziyetsiz bir stablecoin olarak USDD; merkezi yapıların düzenleyici gerekliliklerine dayandırılmak zorunda kalmıyor. Bundan dolayı USDD bulundurmak için kısıtlayıcı hiçbir gerekçe yok.
USDD; merkezi yapıların bazen yapabildiği gibi bir anda dondurulamayacak. Bu model ile birlikte USDD’nin tamamen dokunulmaz bir özel mülk olduğu garantilenmiş oluyor. Kitlelere yayılımı ile birlikte ise; fiyat dengesinin korunabilmesi ve oynaklık gibi risklerin daha çok önüne geçilecek.
USDD’nin potansiyel kullanım alanları oldukça fazla. Gelecekte ödeme sistemi platformlarında USDD’yi görmemiz çok olası çünkü hız ve düşük işlem ücreti gibi avantajlarının yanında merkeziyetsiz yapıda olması; yeni çıkacak merkeziyetsiz uygulamaların da (dApp) USDD’yi benimsemesini sağlayacak.
USDD protokolü ile, blok zinciri ekosistemi daha sağlam temellerle desteklenebilir ve algoritmaların finansal dünyada daha güvenli şekilde kullanılması sağlanabilir. TRON’un Stablecoin 3.0 vizyonunu merakla bekliyor ve takip ediyor olacağız.
Huobi hesabınız yoksa, avantajlardan yararlanmak ve Muhabbit ekibine destek olmak için buradan hesap açabilirsiniz.
Daha fazla Blockchain Haberleri için: Blockchain Haberleri
Daha fazla Borsa Haberleri için: Borsa Haberleri
Gelişmelerden ve son dakikalardan haberdar olmak, kripto para dünyasında aktif bir yer edinmek istiyorsanız Telegram kanalımıza bekliyoruz.
Bu içerik sponsorludur.