DLT Nedir
Günümüzde dijital hizmetler çoğunlukla merkezileştirilmiştir. Bu, hizmetler için kontrol ve güvenlikle ilgili sorunlara yol açmıştır. Gelecekte, blok zinciri gibi teknolojiler sayesinde, hizmetler merkezi olmayacak, daha güvenli hale gelecek ve gücü sahiplerin değil kullanıcıların kontrolüne bırakacaktır.
Merkezi veritabanları günlük hayatımızda önemli bir yer edindi. İster Spotify’da en sevdiğiniz şarkıyı dinleyin, ister günlük olarak Gmail’de e-postanızı kontrol edin, Starbucks’ta içmekten en çok zevk aldığınız bir kahve için temassız kartınızı kullanarak ödeme yapın veya WhatsApp aracılığıyla sevdiklerinize bir mesaj gönderin, hepimiz her gün hayatımızın her anında merkezi veritabanlarını kullanıyoruz.
Ancak, merkezi veritabanları tamamiyle kusursuz değildir. Merkezileştirilmiş veritabanı sistemleri herhangi bir siber saldırıya uğrarsa, tüm verilerin tek bir seferde açığa çıkmasına neden olabilir. Son zamanlarda sıklıkla karşılaştığımız bu olay sebebiyle veritabanları saldırganların eline geçmekte ve bu da güvenlik sorunlarına yol açmaktadır. Ayrıca, bir şirketin sistemlerinin sorunsuz çalışması için dijital kapasitelerini tam olarak sağlaması gerekir. Bu tam kapasite olan dijital merkezi sistemler ise genellikle maliyet açısından şirketler için bir yüktür. Merkezi sistemlerde verilerinizin kullanılmasına izin verdiğiniz için artık verileriniz sizin verileriniz değildir. Bu da verilerinizin kim tarafından nasıl ve ne için kullanıldığı sorularını da beraberinde getirir.
DLT (Distributed Ledger Technology – Dağıtılmış Defter Teknolojisi), yukarıdaki güvenlik, maliyet ve şeffaflık gibi merkezi sistemlerin yol açtığı sorunlara alternatif bir çözüm getirmeyi amaçlar.
Dağıtılmış Defter Teknolojisi (DLT) Nedir?
DLT, Dağıtılmış Defter Teknolojisi anlamına gelir. Temelde, dağıtılmış bir defter, verilerin ve işlemlerin çevrim içi bir kaydıdır.
DLT, verilerin aynı anda birden çok yerde saklanması dışında, içeriğimizin giriş kısmında belirttiğimiz veritabanlarına benzer. DLT, bu tür bir veritabanı sistemi kullanan herhangi bir teknolojiye verilen ortak isimdir. DLT’nin en iyi bilinen ve sıklıkla karşımıza çıkan örnekleri aşağıdaki gibidir.
DLT, Bitcoin veya Ethereum gibi kripto para birimleri için kullanılır. DLT’nin bugün gördüğümüz en büyük kullanımlarından biri, kripto para birimleri işlemlerinin kaydını tutmaktır.
DLT ayrıca, blok zincirindeki işlemleri kaydetmek için merkezi olmayan bir sistem olarak da kullanılır. Blok zinciri, ilk olarak Bitcoin ağındaki işlemleri depolamak için kullanılmıştır. Blok zinciri, muhtemelen en yaygın olarak bilinen bir DLT örneğidir. Ancak, başka örnekleri de vardır.
Git, dağıtılmış kaynak kontrol yazılımıdır. Geliştirici olan herkes, yazdıkları kodun farklı sürümlerini yönetmek için Git’i kullanabilir. Git, ilk olarak Linux çekirdeğinin geliştirilmesi için kullanılmıştır.
Merkezi, Merkezi Olmayan ve Dağıtılmış Kavramları
Bu anahtar kelimeler, bu alanda sıklıkla karıştırılan üç kavramdır.
Merkezi, tek bir merkezi konumda depolanan, bir noktada veya varlıkta tutulan veriler için kullanılır. Merkezi olmayan kavramı ise birden fazla noktada depolanan veriler için kullanılır. Dağıtılmış kavramı, iletişim ve bilgi işlemde olduğu gibi, cihazların birbirine bağlı olduğu bir ağı tanımlar.
Merkezi ve merkezi olmayan sözcükler zıt anlamlı olsa da merkezi olmayan ve dağıtılmış sözcükleri birbirleriyle bağlantılı olmasına rağmen aynı anlama sahip değildir. Örneğin, DropBox gibi merkezi ve dağıtılmış bir sisteme, FileCoin gibi merkezi olmayan ve dağıtılmış bir sisteme sahip olabilirsiniz.
Ancak, DLT çoğunlukla merkezi olmayan ve dağıtılmış kavramlar için kullanılır.
Dağıtılmış Defter Teknolojisinin Geleceği
DLT, hem merkezi olmayan hem de dağıtılmış bir internet teknolojisi yaratır. Bu internet teknolojisi de Amazon, Google, Apple veya Airbnb gibi büyük bir kurumsal şirketin devasa bir veritabanına sahip olması ve bunu saklaması yerine, bağlı olan birden fazla cihazda aynı anda yeni bir kayıt türüne sahip olması ve bunu saklayabileceği anlamına gelir. Merkezi olmayan bir modelde, değerler ve faydalar kullanıcı ağları arasında paylaşılır.
Eğer bir DLT başarıyla oluşturulduysa, bu başarının altında daha fazla erişilebilirlik, daha fazla şeffaflık, daha yüksek verimlilik, daha yüksek miktarda kullanıcı ödülü ve yeni olanaklar gibi farklı nedenler yatar.
Günümüz dünyasında DLT’nin başarabileceklerinin neredeyse başında sayılırız. Tıpkı internet kullanımının ilk günlerindeki gibi DLT de özellikle ölçeklendirme konusunda bir takım zorluklarla karşılaşmıştır.
DLT uygulamalarının birçoğu henüz günümüzde keşfedilmemiştir. Ancak, DLT alanı inanılmaz bir derecede sürekli olarak kendini geliştiriyor ve DLT geliştiricileri her zaman yeni çözümler üretiyor.
Sizce de gelecek DLT’de mi?
Daha fazla Nedir kategorisindeki içeriklerimiz için: Nedir?
