Emin Gün Sirer, Yapay Zeka ve Blockchain Hakkında Yazdı
Ava Labs Kurucu ve CEO’su Emin Gün Sirer’in kaleminden, Blockworks.co platformunda yayımlanan ve yapay zeka ile blockchain teknolojilerini konu alan makalenin Türkçe’ye uyarlanmış halini yazımızda sizlerle paylaşıyoruz.
“Yapay zekanın telif hakkı sorunu var ve ben nasıl çözülebileceğini biliyorum”
90’ların sonunda ve 2000’lerin başlarında LimeWire’ı hatırlıyor musunuz?
İlk başlarda müzisyenler ve stüdyolar, telif hakkı korumalı materyalin kullanımı için tazminat alamıyorlardı. Dosya paylaşım rüzgarı müzik ve eğlence endüstrisini tamamen alt üst etmişti. Ancak zamanla endüstri, yaratıcıları tazminatlandırmak için bir yol bularak fikri mülkiyeti koruma yoluna girdi.
Generative (Üretken) AI, veya AI, benzer bir durumda.
Bu yeni teknoloji; minimum çaba ile yeni resimler, metinler, müzikler ve daha fazlasını hızla oluşturarak dünyanın hayal gücünü yakaladı. Yazarlara, sanatçılara ve diğer içerik üreticilerine, her bir unsurunu manuel olarak oluşturmadan hızla yeni materyal geliştirme olanağı sunmaya başlıyor. Bunun etkisi, oyun değiştirici olacak.
Ancak generative AI’ın bir telif hakkı sorunu var.
Teknoloji; büyük ölçüde büyük dil modelleri (LLM’ler) üzerine dayanıyor ve LLM’ler, internetin her köşesinden büyük miktarda veri topluyor. Topladığı bu veriyi kullanıcı isteklerine yanıt üretmek için kullanıyor.
Bu süreç; toplanan verinin büyük bir kısmının telif hakkına tabi olabileceği veya başka şekillerde yasalarla korunabileceği için, bir fikri mülkiyet riski oluşturuyor. Daha da kötüsü; orijinal içeriğin yaratıcıları, LLM’ler çalışmalarını sürdürdüğünde genellikle ödeme alamıyorlar.
Şimdiden büyük LLM telif hakkı ihlalleri nedeniyle önemli davalara şahit olduk ve generative AI kullanımı arttıkça bu sorunların çoğalacağı şüphesiz. Sorunun diğer tarafında, yaratıcılar hali hazırda işlerinin kaybolacağından endişe ediyorlar.
Zorluk: LLM’lerden oluşturulan generative AI kullanılırken fikri mülkiyet haklarına nasıl saygı gösterilecek?
Generative AI’ın sorumlu ve etik bir şekilde kullanılabilmesi için; LLM’ler tarafından toplanan ve telif hakkı bulunan verilerin kökeninin belirlenmesi için bir sistem kullanılmalıdır, böylece uygun adımlar atılabilir (ya uygun tazminat ödemeleri için ya da olası davalardan kaçınmak için).
Blockchain, bunun çözümü olabilir.
Blockchain’in sorunu çözme gücü
Dağıtılmış defter teknolojisi olarak blockchain, kullanıcıların dijital işlemleri merkezi bir kontrol veya yetki olmaksızın merkeziyetsiz bir ağda güvenli bir şekilde depolamalarına ve izlemelerine olanak tanır.
Blockchain işlemlerin değiştirilemez bir kaydını tutar. Kimin neyi ne zaman yarattığıyla ilgili tüm bilgiler dijital defterde saklanabilir. LLM’lerin topladığı veri havuzları on-chain’e (zincir üzerine) konulursa, generative AI ve blockchain arasında sinerjik işbirliği ortaya çıkabilir.
Generative AI için bu, LLM’lerin telif hakkı olan materyali nasıl kullandığına dair tam şeffaflık sağlayabilir.
Blockchain ağları, her kullanımın (işlem) bir ödeme gerektirmesi şeklinde programlanabilir (yaratıcıların içerikleri LLM’ler tarafından kullanıldığında otomatik olarak ödeme almasına izin vererek). Bu şekilde LLM’ler geliştiren şirketler; blockchain kullanarak pahalı davalardan kaçınabilirken, generative AI’ın potansiyeline erişebilen modeller üzerinde, inovasyon ve geliştirmelerine devam edebilirler.
Blockchain ile fikri mülkiyeti koruma
Endüstri düzeyinde bir sorunu orijinal bir fikirle çözmek için, bazı temel soruların yanıtlanması gerekiyor. Bu bağlamda blockchain’in nasıl en iyi şekilde uygulanabileceğini çözmemiz gerekecek. Verimli bir ödeme sistemi konusunda karar vermemiz gerekecek.
Bunlar küçük zorluklar olmasa da, blockchain geliştirenler, yakın geçmişte eşit derecede büyük sorunları çözmek için benzer sorularla karşılaştılar (örneğin on-chain borsalar, blockchain’in sigortaya nasıl uygulanacağı ve dijital görüntü sahipliği gibi).
Biraz ironik bir şekilde, bu sorunları çözmede aynı zamanda AI’ın da çözümün bir parçası olabileceğini öne sürdüm. Çünkü AI, blockchain’e özgü kodlama zorluklarını daha basit ve daha güvenli hale getirebilir.
Daha büyük zorluk ise, diğer endüstrilerin hızla değişen teknolojilere ayak uydurmasıyla ilgili olacak.
Napster ve benzeri şirketler eğlence endüstrisini altüst ettiğinde, buna uyum sağlandı. Pandora, Spotify ve Apple Music gibi hizmetlerin yükseldiğini gördük, ki bu birçok açıdan müzik ve video içeriği tüketmek için yeni ve daha iyi yollar yarattı.
Blockchain ve generative AI daha büyük bir hızla hareket ediyor ve endüstriler bunlara daha hızlı adapte olmalı. Ancak benim görüşüme göre sonunda, blockchain ve AI’ın birleşmesi işletmeler ve toplum için daha iyi bir sonuç yaratacak.
Önümüzdeki yıl, generative AI fikri mülkiyet sorununun ele alınmasında önemli ilerlemeler kaydedileceğini ve blockchain’in en verimli ve etkili çözüm olarak ortaya çıkacağını öngörüyorum. Ve bunun sonucunda, ticari ve düzenleyici zorlukların kendiliğinden çözüldüğünü göreceğiz.
Bunların hepsi; generative AI’ın bir kategori olarak büyümeye devam etmesi ve LLM’lerin birçok kullanıcı ve içerik üreticisi için yeni olanaklar sunulmasını sağlamak için kritik adımlardır.
Sosyal medya hesaplarımızdan bize katılabilir, son blockchain gelişmelerinden anlık ve hızlı haberdar olabilirsiniz: https://linktr.ee/muhabbitcom
Daha Fazla Kripto Para Haberleri için: Kripto Para Haberleri
Daha fazla Blockchain Haberleri için: Blockchain Haberleri
