Gizlilik Tokenları Nedir?
Kripto para işlemlerinizi anonimleştirmeye yarayan gizlilik tokenları aslında nedir?
Kripto para adresleri, doğası gereği kişisel bilgileri tanımlanmadan işlem yapmamıza olanak sağlar fakat bu durum onları tamamen anonim bir duruma sokmaz.
Bildiğiniz gibi kullanıcıların tüm işlem geçmişi herkesin görebileceği şekilde tasarlandığı için, araştırmacılar ve bazı analitik firmaları adreslerde tutulan kripto paraların ayrıntılı hareketlerine bakarak kime ait olduğunu bulabilir.
İşte bu kısımda gizlilik tokenları devreye giriyor. Monero, Zcash ve Dash gibi kripto para birimleri işlemlerle ilgili ayrıntıları gizlerken ve insanların bu bilgilere ulaşmaması için çeşitli şifreleme teknikleri kullanılır.
Gizlilik tokenlarını savunan kişiler, istenmeyen kişilerin gözetiminden kaçınmak isteyen birçok kişi tarafından yasal amaçlar için de kullanılabileceğini söylüyor. Bunun yanı sıra bu kripto paralar, şirketler ve kuruluşlara hangi bilgilerin paylaşılıp paylaşılmayacağını seçebilmelerine de sağlıyor.
Mantıklı bir yaklaşımla bakacak olursak gizlilik tokenları, fiziksel para kullanan kişilere bir dijital alternatif olarak görünüyor.
Ancak madalyonun diğer yüzüne bakacak olursak, gizlilik tokenları fidye yazılım ödemeleri, darkweb üzerindeki illegal işlemler ve kara para aklama için biçilmiş bir kaftan.
Sonuç olarak bu tür kripto paralar, düzenleyici kurumlardan büyük ilgi gördü. Kurumlar, gizlilik tokenlarının nasıl çalıştığını anlamak için ciddi bir şekilde efor sarf etti.
Gizlilik Tokenları Nasıl Çalışır?
Her bir gizlilik tokenının çalışma mantığı farklıdır. Ancak her birinin nihai hedefi aynıdır. Hepsi adresler ve işlem yapılan miktarlar gibi bazı detayları gizlemekle yükümlüdür. Bu kripto paralar ile yapılan işlemlere katılan tarafları belirleyebilmek mümkün olsa da, son derece zordur.
Bazı tokenlar, “gizli adres” adı verilen tek kullanımlık bir adres ile kullanıcılarına hizmet verir. Bu şekilde birden fazla işlem tek bir kaynağa bağlanmaz. Zk-Snark isimli bir başka teknik ise, ayrıntılı bilgileri şifrelemek adına gelişmiş teknolojilerden yararlanır.
“Ring” adı verilen imzalar, Monero dahil olmak üzere bazı gizlilik tokenları tarafından tercih edilen bir modeldir. İşlemleri anonim olarak imzalayan bu model, birden fazla kullanıcının adresini birbirine bağlar.
Bazı kripto paralar ayrıca çeşitli kişilerden gelen işlemleri bir araya getiren ve ardından bu fonları alıcı taraflara dağıtan bir model kullanır. CoinJoin isimli bu model, Bitcoin işlemlerini gizlemek için de kullanılabilir.
Önde Gelen Gizlilik Tokenları Hangileridir?
- Monero: Monero, en çok bilinen gizlilik tokenlarından biridir. Ve bu grupta yer alan en büyük piyasa değerine sahip olan tokendır. 2014 yılında Bytecoin isimli bir projenin çatalı olan Monero, Ring imzaları ve tek kullanımlık adresler gibi teknikleri kullanarak her iki taraf için de kritik sayılabilecek detayları anonim hale getirir. Monero, genel olarak bilgisayar korsanlarının favorisidir ve fidye yazılım saldırılarının bir aktörüdür. Ayrıca dark web kısmında da popüler olan Monero, ciddi anlamda kullanılıyor.
- Zcash: Bitcoin’den büyük ölçüde etkilenen Zcash, bu tür kişisel verileri anonim hale getirmek için zk-SNARK çözümünü uygular. Zcash, tamamen herkese açık işlemlerden tutun, anonim işlemlere kadar birçok işlem türünü destekler. Bu neden Zcash, Monero’ya göre daha düzenleyici dostu bir token olarak öne çıkıyor.
- Dash: Bir Bitcoin çatalı olarak öne çıkan Dash, işlem ayrıntılarını gizlemek için CoinJoin modelini kullanıyor. Dash tıpkı Zcash gibi gizlilik özelliklerini isteğe bağlı gerçekleştirir ve kullanıcılara yüksek işlem hızı sunar.
Bu Tür Kripto Paralar Yasal mı?
Bahsi geçen kripto paralar gibi anonimlik hizmeti sunan kripto paralar, Japonya ve Güney Kore’de tamamen yasaklanmıştır. Şu anda kripto para birimlerinin yasal olarak nitelendirildiği bazı yargı bölgelerinde hala yasal olan bu tür tokenler, düzenleyicilerin ilgisini kendilerine çekiyor.
Haziran 2020’de Coinbase’in kurucu ortağı ve CEO’su Brian Armstrong, Monero’yu listelemek istediğini söyledi. Fakat CEO, düzenleyicilerden gelen mesajlar doğrultusunda bunu yapamadığını belirtti.
ShapeShift isimli bir kripto para borsası, düzenleyici kurumlardan gelen isteklere bağlı olarak Kasım 2020’de Monero ve Dash’i platformdan çıkartmıştı. Bunun yanı sıra Bittrex ise Ocak 2021’de Monero, Zcash ve Dash’i platformdan tamamen çıkardı.
Bu borsaların haricinde Binance, OKEx ve Kraken, önde gelen üç gizlilik tokenını hala platformunda tutuyor.
Daha fazla Nedir kategorisindeki içeriklerimiz için: Nedir?
Daha fazla Nasıl kategorisindeki içeriklerimiz için: Nasıl?
