Merkezsiz Borsalar ve Riskleri! Impermanent Loss Nedir?
DeFi ekosistemine ve merkezsiz borsalara ilgili duyan yatırımcıların ve kullanıcıların en çok merak ettiği konulardan birisi de “Impermanent Loss”. Peki nedir bu “impermanent loss“?
2020 yılı ile birlikte yıldızı parlayan merkezsiz borsalar için oldukça önemli olan bu konu; Uniswap, Sushiswap, Curve ve Bancor, Swopfi ve Moonswap gibi birçok borsa için geçerli durumda. Merkezsiz borsalarda likidite sağlayan kullanıcıların oldukça önem verdiği bu konu kısaca, “fonların geçici olarak kaybı” olarak tanımlanabilir.
Bir kullanıcı merkezsiz bir borsada herhangi bir pariteye likidite sağlamak istiyorsa, genel olarak her iki varlık için de 50/50 oranında likidite sağlamalıdır. Bazı merkezsiz borsalarda bu oran değişse de, genellikle 50/50 oranı tercih ediliyor.
Örnek olarak bir kullanıcının Uniswap borsasında DAI-ETH paritesine likidite sağlamak istediğini düşünelim. Her iki varlık için de 1000’er $’lık likidite sağlayacak olan kullanıcı, havuza iki varlıktan da likidite sağlar. Bu noktada ETH fiyatının düştüğünü farz edelim. Likidite sağlayıcı havuzda varlık bulundurmasına rağmen yapılan işlemlere müdahalede bulunamadığı için, satış anında elindeki varlıklardan birini verip diğerini almak durumunda kalabilir. Düşüş sırasında satıcılar likidite sağlayıcının elindeki DAI’leri alarak ETH vereceği için, likidite sağlayıcının elinde sadece ETH kalır. Fiyatı düşen ETH de likidite sağlayıcının elinde USD karşılığı olarak daha az varlık kalmasına sebebiyet verir.
Ancak bu durum “impermanent loss” yani “geçici kayıp” olarak tanımlanır. Çünkü kişi havuza halen likidite sağlamaya devam eder. Fiyat hareketi tersine döndüğünde işlemin tam tersi gerçekleşebilir. Sadece bu olasılık likidite sağlayıcısı olmak için yeterli olmaz değil mi?
Bu noktada likidite sağlayıcıları için merkezsiz borsalar bazı teşvikler sunar. Örneğin havuz üzerinde gerçekleşen işlemlerin komisyon ücretleri, likidite sağlayıcılara verilir. Uniswap’te bu oran 0.30’dur. Havuzdaki likidite payına göre dağıtılan bu ücretler likidite sağlayıcılar için bir gelir kalemi oluşturur.
Ekstra Teşvikler
Merkezsiz borsalar, likidite sağlayıcıları teşvik etmek için farklı yollar da deneyebilir. Likiditenin artması için borsalar, komisyon ücretleri haricinde özel teşvikler de sunabilir. Örneğin Uniswap’te bazı pariteler için dönemsel olarak “likidite madenciliği” yapılabilir. Likidite sağlayıcıları likidite sağladıkları için ellerinde bulunan “LP” tokenleri ile “farming” gerçekleştirerek ekstra tokenler elde edebilir. Komisyon ücretleri ve sunulan ekstra teşvikler ise likidite sağlayıcıların en büyük teşviği olarak öne çıkar. Benzer bir özellik Sushiswap tarafında da bulunuyor. Likidite madenciliği ile likidite sağlayıcıları SUSHI token kazanarak ekstra gelir sahibi olabiliyor.
Geçtiğimiz dönemde likidite madenciliği sunan Uniswap, “LP”leri UNI Token ile ödüllendiriyordu. Paritelerde sunulan UNI ödüllerinin son bulması ile birlikte Uniswap ciddi bir likidite kaybına uğramıştı. Aynı dönemde likidite madenciliğini devam ettiren Sushiswap tarafında ciddi bir likidite artışı gözlenmişti.
Conflux tarafında Moonswap üzerinde likidite sağlanarak elde edilebilen cMOON ödülleri ise halen devam ediyor. Waves üzerinde çalışan bir AMM protokolü olan Swopfi’de de likidite sağlayan kullanıcılar, aktif olarak SWOP tokeni ile desteklenip teşvik edilmeye devam ediyor.
Daha önce herhangi bir merkezsiz borsa için likidite sağladınız mı?
DeFi haberleri için: DeFi Haberleri
Bu içerik sponsorludur.
